Bronnen:
Also Sprach Zarathustra (ZA- ZAI:1883, ZAII:1883, ZAIII:1884, ZAIV:1885), in vertaling: Zo sprak Zarathoestra, in een nieuwe vertaling van Ria Van Hengel met een nawoord van Hans Driessen, Amsterdam-Antwerpen:De Arbeiderspers, coll. Nietzsche-bibliotheek, 2013, 340p.
1. De wandelaar
Klik hier om de tekst over de ladder van Jakob te lezen (Gen. 28).
2. Over het visioen en raadsel
Klik hier om de tekst van het offer van Isaak te kunnen lezen.
Klik hier om de scène uit de film The Silence of The Lambs te bekijken.
Klik hier om de dialoog uit de filmscène te lezen.
Ik verwijs in de video naar het boek van wijlen prof. Erik Oger.
3 Over de gelukzaligheid tegen wil en dank
In het evangelie van Johannes staat het uur centraal. In dat uur zal God op een ontegensprekelijke wijze ingrijpen in de geschiedenis. Met Jezus is, aldus Johannes, dit uur reeds aangebroken. Toch ligt het uur nog in de toekomst. Over deze paradox, lees het vijfde hoofdstuk van het evangelie van Johannes:
"Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: er zal een uur komen, ja het is er al, waarop de doden de stem van Gods Zoon zullen horen en die haar horen zullen leven" (Joh. 5,25).
4. Voor zonsopgang
Klik hier om de tekst van psalm 42 te lezen.
5. Over de verkleinende deugd
In de eerste video verwijs ik naar Marcus 10, 13-15. Klik hier om deze tekst te lezen.
Ik verwijs ook naar "Het Kristalpaleis" van Peter Sloterdijk en naar "The Truman Show" met Jim Carrey. Klik hier om een trailer van de film te zien. U kan een uitgebreide analyse vinden van "Het kristalpaleis" op de pagina 'papers' van deze website.
In de tweede video verwijs ik naar een aantal teksten uit het Evangelie en naar een roman van Stephen King met de titel "Under the dome".
Klik hier om het eerste hoofdstuk van het evangelie van Johannes te lezen.
Klik hier om het tiende hoofdstuk van het evangelie van Matteüs te lezen (Mt. 10,34).
Klik hier om hoofdstuk 22 van het evangelie van Matteüs te lezen (Mt. 22,34-40)
Klik hier om de trailer van "Under the Dome" te bekijken.
Noot: Omwille van een technisch probleem loopt het geluid en het beeld in de tweede video niet synchroon. Misschien beter als podcast beluisteren. Met excuses voor het ongemak.
.jpg)
Andrea Mantegna (1460)
In een eerste video analyseer ik het verhaal van Jezus in de hof van Olijven bij Marcus, Matteüs en Lucas.
Klik hier om het verhaal bij Marcus (Mc 14,32-42) te lezen, hier om de tekst bij Matteüs (Mt 26,36-46), te vinden en hier om de versie van Lucas (Lc 21,29-38) te bekijken.
Klik hier om de eerste les te bekijken.
In de tweede video lees ik delen van het tweede voorwoord van De Vrolijke Wetenschap. Ik verwijs naar "The Prelude Pathétique" van Lady Gaga. Klik hier om dit te bekijken.
Klik hier om de tweede les te bekijken.
In de derde video lees ik de tekst uit Zarathustra. Klik hier om deze les te bekijken.
Onderstaand schema kan u helpen om de redenering in de verschillende video's beter te begrijpen. Klik op het schema om het te vergroten.
Bronnen
Wikipedia, Gesemane, https://nl.wikipedia.org/wiki/Getsemane (geraadpleegd op 25.07.2023)
Die fröhliche Wissenschaft (FW
-1882-1887), in vertaling: De vrolijke
wetenschap, vertaald door Pé Hawinkels, herzien, geannoteerd en van een
nawoord voorzien door Hans Driessens, Amsterdam – Antwerpen: De Arbeiderspers,
coll. Nietzsche-bibliotheek, zesde druk (eerste druk 1999), 2011, 283p.
7. Over het voorbijgaan
In deze passage kan u een belangrijke cultuurkritiek van Nietzsche lezen. Nietzsche analyseert zijn cultuur in een werk met de titel "Oneigentijdse beschouwingen". Om de passage "Over het voorbijgaan" goed te kunnen begrijpen, start ik met een video die het cultuurbegrip van Nietzsche uit de "Oneigentijdse beschouwingen" toelicht. Bij deze video hoort een PowerPoint waarvan u de pdf kan lezen door hier te klikken.
Klik hier om de eerste video over deze passage te bekijken.
In de tweede video analyseer ik de passage "Over het voorbijgaan". Ik leg een link met een tekst uit het evangelie van Matteüs die u kan lezen door hier te klikken. In de video leg ik ook een verband met een scène uit de film "The Silence of the Lambs". Agent Starling confronteert de seriemoordenaar Dr. Lecter met zichzelf (vanaf 6de minuut). Ze vraagt hem om in de spiegel te kijken en om zijn eigen leer op zichzelf toe te passen. U kan deze scène op YouTube bekijken door hier te klikken.
Klik hier om de tweede video over deze passage te bekijken.
Klik hier om de les te bekijken. Ik verwijs in de tekst naar het boek "Jona". Klik hier om de tekst van het boek Jona te kunnen lezen. In de video lees ik het vijfde vers van het eerste hoofdstuk voor:
"De zeelieden werden bevreesd en ieder van hen riep tot zijn eigen god. Om het schip lichter te maken smeten ze de lading in zee. Jona echter was afgedaald tot in het diepst van het ruim, had zich daar neergelegd en was in een diepe slaap gevallen."
9. De thuiskomst
Klik hier om de les te bekijken.
Ik verwijs in deze les naar hoofdstuk 19 van het evangelie van Johannes. Klik hier om deze tekst te lezen.
Ik verwijs in deze video naar een fragment van uit De totaliteit en de oneindigheid van Emmanuel Levinas.
Levinas, Emmanuel, Totaliteit en oneindigheid. Essay over de exterioriteit, vertaald door Theo de Boer en Chris Bremmers, met aantekeningen van Theo de Boer, Ambo/Baarn: Den Haag, p. 176-177
3.12 Over oude en nieuwe tafelen
Deze lange sectie is onderverdeeld in 30 delen. Elke video behandelt een deel (bvb. video 4 gaat over het vierde deel van de sectie).
Video 2
In deze video verwijs ik naar "Marry The Night: The Preluse Pathétique" van Lady Gaga. Je kan de video op YouTube bekijken door hier te klikken. Ik spreek eveneens over de roeping van de leerlingen uit het evangelie van Matteüs (Mt. 4,18-22). De tekst kan je hier raadplegen.
Intermezzo 1: Morgenrood §575. Ik verwijs in deze video naar het gedicht 35 van Herman De Coninck, uit de bundel Met een klank van hobo (1980). Ik citeer uit dit gedicht:
Zelfs als ik sterf
Zal je wel zien dat ik niet genoeg adem meer heb
voor mijn laatste woorden (‘Über allen Gipfeln ist Ruh’)
zodat iedereen het met mijn voorlaatste zal moeten stellen
(‘Geef me de bedpan eens, Marie’.)”
Zal je wel zien dat ik niet genoeg adem meer heb
voor mijn laatste woorden (‘Über allen Gipfeln ist Ruh’)
zodat iedereen het met mijn voorlaatste zal moeten stellen
(‘Geef me de bedpan eens, Marie’.)”
Erratum: ik zeg in de video dat Morgenrood uit vier boeken bestaat. Het zijn er vijf. De tekst staat in het vijfde boek.
Intermezzo 2: We lezen §1,§2, §3 (deel 1) en §5 van het voorwoord van Morgenrood.
Sectie 17 opent met: "Daar ligt het bootje - misschien vaart het naar het grote niets". Om deze sectie goed te kunnen begrijpen is het noodzakelijk om stil te staan bij De geboorte van de tragedie, een werk dat Nietzsche in het begin van zijn carrière schreef (1872). De Griekse tragedie wordt door Nietzsche opgevat als het huwelijk tussen Dionysos en Apollo. In de Zarathustra zal Dionysos met een bootje de baai binnen varen op het ogenblik van het huwelijk tussen Zarathustra en het leven. Het bootje in sectie 17 kan dus een verwijzing zijn naar Dionysos en dus ook naar wat Nietzsche over de Griekse tragedie schrijft in De geboorte van de tragedie. Daarom is het belangrijk om eerst intermezzo 3 te bekijken vooraleer we in video 17 sectie 17 zullen bespreken.
Hierbij een korte chronologie:
1864: Nietzsche schrijft zich in aan de universiteit van Bonn. Hij volgt klassieke filologie bij Friedrich Ritschl (klik hier om de WIKIPEDIA-pagina van Ritschl te bekijken).
1865:Nietzsche volgt Ritschl naar Leipniz. Hij maakt er kennis met de werken van Schopenhauer.
1867: Begin van de korte militaire carrière van Nietzsche. Hij heeft een ongeval met een paard waarbij hij gewond geraakt aan zijn borstbeen.
1868: Nietzsche ontmoet Wagner.
1869: Nietzsche wordt professor klassieke filologie aan de universiteit in Basel.
1872: Nietzsche publiceert De geboorte van de tragedie. Felle kritiek van Ritschl: "“[…]
Am meisten ärgert mich seine Impietät gegen seine eigentliche Mutter, die ihn
an ihren Brüsten gesäugt hat: die Philologie" (Nietzsche
Spuren,2014).
Belangrijk citaat uit De geboorte van de tragedie:
“[…]
im Buche selbst kehrt der anzügliche Satz mehrfach wieder, dass nur als
ästhetisches Phänomen das Dasein der Welt gerechtfertigt
ist" (KSA 1,17)
"“[…]
in het boek zelf wordt de aanstotelijke stelling geponeerd dat het bestaan van
de wereld enkel als esthetisch fenomeen te rechtvaardigen
is” (Nietzsche, 2009:12)
Ik verwijs in de video intermezzo 3 naar de lessenreeks van prof. Sadler over De geboorte van de tragedie. U kan de eerste video bekijken door hier te klikken.
Ik verwijs in deze video naar de lessenreeks over de Genealogie van de moraal door prof. Sadler. U kan de eerste les bekijken door hier te klikken.
Ik verwijs in deze video naar Psalm 42. Klik hier om deze psalm te lezen.
In deze sectie spreekt Zarathustra over de laatste mens. We lezen een citaat uit deel 5: "De laatste mens", hoofdstuk 28: "Mensen zonder borst" van Francis Fukuyama: Het einde van de geschiedenis en de laatste mens.
In tegenstelling tot voorgaande video's, behandel ik hier de laatste drie secties in één les, namelijk sectie 28,29 en 30
Hieronder kan je de sectie over de oude en de nieuwe tafelen terugvinden in de vorm van een woordwolk met begrippen, concepten en gedachten die Zarathustra cruciaal acht in de vorming van nieuwe tafelen. In video 29 leg ik uit op welke manier je met die woordwolk kan omgaan.
13. De herstellende
Basisschema
Tijdens het maken van de video's over de herstellende kwam ik op de idee om een basisschema te ontwikkelen dat de rode draad weergeeft van deze sectie. Klik hier om een korte video te bekijken waarin dat basisschema wordt toegelicht.
Deze video behandelt het eerste deel van deze toch wel heel dramatische sectie. Ik verwijs in deze video naar Henry Fuseli – The Nightmare (1781), waarvan ik hier een foto heb toegevoegd. Volgens prof. Oger vormen succubus en incubus een interessante invalshoek om de thematiek van de (geest der) zwaarte bij Zarathustra te thematiseren.
Ik verwijs ook naar twee Bijbelverhalen. Ten eerste spreek ik over de genezing van de blindgeborene uit het evangelie van Johannes (Joh. 9). Vervolgens behandel ik de genezing van de blinde Bartimeüs uit het evangelie van Marcus (Mc. 10). Klik op de koppelingen om de verhalen te lezen.
In deze video lezen we het eerste stukje van het tweede deel van de sectie over de herstellende. Ik verwijs in deze les naar het tweede hoofdstuk van het boek Ezechiël waarin Ezechiël de opdracht krijgt om een boekrol op te eten (Ez. 2). Vervolgens leg ik een verband tussen de twee lammeren aan de voeten van Zarathustra en Ruth die zich neerlegt aan de voeten van Boaz. U leest hierover in het derde hoofdstuk van het boek Ruth (Ruth 3).
Midden in de nacht schrok Boaz
wakker: hij ging overeind zitten en zag aan zijn voeten een vrouw liggen. Hij
vroeg: 9` Wie bent u? ' Zij antwoordde:
` Ik ben Ruth, uw dienares. Spreid uw mantel uit over uw dienares, want u hebt
familieverplichtingen tegenover mij. '
10Hij zei: ` Mijn dochter, wees gezegend door Jahwe! Dit bewijs van
trouw is nog mooier dan het vorige; je hebt geen jonge mannen nagelopen, geen
arme en geen rijke. 11Maak je niet
ongerust, mijn dochter; ik zal doen wat je van mij vraagt; iedereen in de poort
weet immers dat je een voortreffelijke vrouw bent. (Ruth 3,8-11)
We lezen verder in het tweede deel van De herstellende tem "Ach dieren van mij, één ding heb ik tot nu toe geleerd, namelijk dat de mens het kwaadste nodig heeft voor het beste in hem" p. 221
Ik verwijs naar het filmpje van rabbi dr. Abraham Twerski, How do Lobsters grow. Klik hier om het filmpje te bekijken.
"Want uw dieren weten heel goed, Zarathustra, wie u bent en moet worden, u bent de leraar van de eeuwige terugkeer - dat is uw lot" (cursivering: Nietzsche) (p. 223)
Bronnen
Die Gebürt der Tragödie (KSA1)(GT –
1872), in vertaling: De geboorte van de
tragedie, vertaald, geannoteerd en van een nawoord voorzien door Hans
Driessen, Amsterdam- Antwerpen: De Arbeiderspers, coll. Nietzsche-Bibliotheek,
derde druk (eerste druk 2000), 2009, 161p.
Morgenröte (KSA 3) (M – 1881), in
vertaling: Morgenrood, vertaald door
Pé Hawinkels, herzien door Michel van Nieuwstadt, geannoteerd en van een
nawoord voorzien door Hans Driessen, Amsterdam – Antwerpen: De Arbeiderspers,
coll. Nietzsche-Bibliotheek, 2009, tweede druk (eerste druk 1998), 367p.
Unzeitgemäβe Betrachtungen I-IV (KSA 1) (UB – UB 1: David Strauss der Bekenner und Schriftsteller 1873, UB 2: Vom Nutzen und Nachtheil der Historie 1874, UB 3: Schopenhauer als Erzieher 1874, UB 4 Richard Wagner in Bayreuth: 1876), in vertaling: Oneigentijdse beschouwingen, vertaald door Thomas Graftdijk, herzien door Paul Beers, geannoteerd en van een nawoord voorzien door Hans Driessen, Amsterdam- Antwerpen:De Arbeiderspers, coll. Nietzsche-Bibliotheek, tweede druk (eerste druk 1998), 2008, 359p.
Zur Genealogie der Moral (KSA 5) (GM
– 1887), in vertaling: De genealogie van
de moraal, vertaald door Thomas Graftdijk, herzien en van een nawoord
voorzien door Hans Driessen, Amsterdam- Antwerpen: De Arbeiderspers, coll.
Nietzsche-Bibliotheek, vijfde druk (eerste druk 2000), 2010, 161p.
KSA Sämtliche Werke. Kritische Studienausgabe,
15 volumes, Hrsg. von G. Colli und M.
Montinari. München- Berlin: Deutscher Taschenbuch Verlag (DTV) - De Gruyter, 1988, herziene uitgave
(oorspronkelijke uitgave:1980).
Nietzsche Spuren, http://www.friedrichnietzsche.de
(geraadpleegd op 22.02.2014)
Fukuyama, Francis, Het einde van de geschiedenis en de laatste mens, vertaling Anna Kapteyns-Bacuna, Annelies Konijnenbelt en Barbara de Lange, vertaling nawoord Robert Vernooy, zevende druk 2019, s.l.:Olympus-Atlas Contact,442 p.
Erratum
In de videolessen rond sectie 12 Over de oude en de nieuwe tafelen, zeg ik regelmatig dat deze sectie bestaat uit 22 delen. Dat is niet juist. Er zijn 30 delen in deze sectie.
