Deze tekst gaat eigenlijk niet over Joke Schauvliege en ook
niet over haar politieke verantwoordelijkheid en zeker niet over haar fouten.
Het gaat wel over de manier waarop er met haar wordt omgesprongen en waarom dit
een teken is van een decadente, zwakke cultuur.
In zijn Genealogie van
de Moraal (1887) onderzoekt Friedrich Nietzsche de wijze waarop culturen
omgaan met straf. Hij stelt vast dat de geschiedenis van de straf een historie
van wreed bloedvergieten is waarbij de ene cultuur de andere probeert te
overtreffen in ingeniositeit voor wat de aard en de wreedheid van de straf
betreft. Vierendelen, verminken, radbraken, zaken waarbij zelfs de meest zieke
geest maagproblemen ondervindt. Het is een teken van morele vooruitgang wanneer
de cultuur de correcte reden voor een straf onder ogen wil zien. Straffen wordt
niet gedaan om aan te tonen dat een bepaald gedrag verwerpelijk is of om de
veroordeelde iets te leren. Straffen gebeurt omdat de schuldeiser de
schuldenaar pijn wil doen en vooral omdat de schuldeiser wenst te genieten van
zijn macht. Hij kan de schuldenaar immers doen lijden. De Romeinen gingen er
volgens Nietzsche op vooruit omdat het Romeinse recht niet meer wenste vast te
stellen hoeveel de schuldeiser van de schuldenaar mocht afsnijden. Het feit dat hij het vlees van de
schuldeiser kon afsnijden, volstond. Er was immers pijn en deze pijn werd
toegebracht door de schuldeiser.
Wanneer een cultuur naar een punt evolueert waarbij het
fysieke lijden quasi tot nul wordt herleid, wordt de straf overbodig. In dat
stadium bereikt de cultuur volgens Nietzsche een moreel hoogtepunt. Al snel zal
dit hoogtepunt verlaten worden om een duikvlucht naar beneden te nemen nu het
toebrengen van fysiek lijden getransformeerd wordt tot het toebrengen van
psychisch lijden, zo stelt Nietzsche vast. De intense wreedheid op fysiek vlak
is nu omgevormd tot een nietsontziende wreedheid op psychisch vlak. Een
publieke terechtstelling op de jaarmarkt transformeert zich tot een publieke
vernedering op televisie en sociale media. De intensiteit van de wreedheid
blijft bestaan.
Deze evolutie heeft zich overduidelijk in onze cultuur
voltrokken. Fysiek geweld is een taboe, terecht. De zogenaamde pedagogische tik
is verwerpelijk, zo stelt men. De radeloze ouder die zijn kind een tik verkoopt
heeft als ouder gefaald, zo klinkt het. Ik pleit uiteraard niet voor geweld
tegen kinderen. In absolute waarde uitgedrukt is de pedagogische tik echter verwaarloosbaar
in vergelijking met een getackeld worden tijdens een voetbalmach, op de mat
gesmeten worden in de judo-les of gewoonweg uitglijden op de stoep.
Daartegenover is er geen probleem wanneer mensen ziek worden van de stress op
hun werk of van de prestatiedruk van onze samenleving. Er is ook geen vuiltje
aan de lucht wanneer mensen psychologisch worden gefolterd door hun omgeving.
De waardeschaal is volkomen ontwricht.
De manier waarop de publieke omroep en de sociale media zijn
omgesprongen met Joke Schauvliege is verwerpelijk en degoutant te noemen. Journalist
Bart Verhulst bleef na het overduidelijke antwoord van Schauvliege en de
duiding van Beke doorvragen als een bezetene. De duidingsprogramma’s Terzake en De Afspraak, iconen van zogenaamde kwaliteitsvolle journalistiek,
begonnen beiden met een ludieke woordspeling op de naam van Joke Schauvliege en
vonden deze vondst geweldig en origineel. Maar dat is niet alles. Het is
blijkbaar normaal dat je mensen bestookt met sms’jes, vernedert tijdens
betogingen, belachelijk maakt op sociale media. En ja, ze weent! Ze weent op
televisie! We hebben ze gebroken!
Joke Schauvliege werd publiekelijk terechtgesteld in het Colosseum
van de publieke ruimte. Ze is politica en dat moet maar kunnen, zo zegt men.
Minister Koen Geens vindt het naar eigen zeggen normaal dat een politicus de
‘pispaal’ is van de samenleving. Stress op het werk, daar moet je tegen kunnen.
Prestatiedrang, de normaalste zaak. Je persoon, met bagger overspoeld op de
sociale media, moet kunnen. Wel, beste lezer, dit is niet normaal. Het feit dat
onze cultuur vrij spel geeft aan psychisch terrorisme is een teken van
degeneratie en verval. Hier moet krachtdadig worden opgetreden. Niemand mag
gefolterd worden, dat is duidelijk. Maar dat dit niet alleen over lichamelijke
verminking gaat, maar zeker ook over psychische, lijkt voor onze cultuur minder
en minder duidelijk te zijn.
Foto: Lise Verbeeck
Geen opmerkingen:
Een reactie posten