All lives matter

Reeds enkele dagen wordt de slagzin ‘Black lives matter’ via allerlei kanalen in de sociale media verspreid. Terecht. Wie kan tegen zo’n evident ware uitspraak zijn? Tevens is ‘Black lives matter’ een correcte en verantwoorde verwijzing naar de dood van George Floyd, waarvan de beelden op ieders netvlies gebrand staan. Bovendien kan dit overlijden niet worden losgekoppeld van de Amerikaanse geschiedenis waarin racisme overduidelijk een rol heeft gespeeld en nog steeds speelt. Toch wil ik in deze tekst een pleidooi houden om de uitspraak ‘Black lives matter’ te verruimen naar ‘Black lives matter, because all lives matter’. Er vindt dan inderdaad een transformatie plaats van de aard van deze uitspraak. Het gaat nu niet alleen meer over het protest tegen de dood van Floyd, maar ook over een protest tegen polarisatie en verdeeldheid in de samenleving, op basis van kleur, geslacht, overtuiging of welk menselijk aspect dan ook.

Laat me beginnen met een eenvoudig voorbeeld. Veronderstel dat je lid bent van een voetbalploeg. Je hebt er een fijn seizoen opzitten en het is vooral de coach die erin geslaagd is om de ploeg dit jaar extra te motiveren. Bovendien waren de trainingen schitterend en kwamen alle aspecten van het voetbal aan bod. Als compliment zeg je dan ook tegen de trainer: “Coach, dit jaar heb je schitterend training gegeven”. “Oei”, antwoordt de coach, “waren de trainingen vorig jaar dan niet goed?”. Dit eenvoudige voorbeeld toont aan dat menselijke antwoorden en interpretaties, gevoed door emoties en context, verantwoordelijk kunnen zijn voor een redeneringsfout. Zeggen dat de trainingen dit jaar goed waren impliceert geenszins dat de trainingen vorig jaar minder goed waren. Het is een uitspraak die op zichzelf kan bestaan.

Bovenvermeld voorbeeld kan je ook toepassen op ‘Black lives matter’. Dit betekent dus niet dat het leven van mensen met een andere huidskleur er niet zou toe doen. In een context waarin de wereld op zoek is naar identiteit, wordt echter vaak een redeneringsfout gemaakt en zal de uitspraak ‘Black lives matter’ bij velen de idee oproepen dat slachtoffers met een andere huidskleur minder belangrijk zijn, wat natuurlijk niet het geval is. Vanuit het besef dat het politieke discours en zeker ook de antipolitiek draait vanuit de zoektocht naar identiteit en de strijd om erkenning, lijkt het me aangewezen om voornoemde uitspraak uit te breiden tot ‘Black lives matter, because all lives matter’. Op die manier integreer je de proteststem tegen de dood van  George Floyd in een ruimere context die de polarisering tegenwerkt en niet in de hand werkt, want, inderdaad, elk mensenleven is belangrijk.

Perceptie is sterk, onvoorspelbaar en wispelturig. Bovendien zoeken mensen naar identiteit, erkenning en sociale rechtvaardigheid. Voor velen is het leven niet eenvoudig en heel wat mensen hebben het idee dat ze in de steek gelaten worden. ‘All lives matter’, het lijkt een evidentie, maar dat is het blijkbaar niet in deze wereld. Ik ben er wel van overtuigd dat wanneer ieder mens vanuit de perceptie kan leven dat hij of zij er werkelijk toe doet, de strijd voor een betere wereld een grotere kans op de overwinning heeft dan wanneer polarisatie blijft bestaan.